Botuar më 04.VIII.2008
Ana shpirtërore ngjall të dhëna të pashlyeshme në raportet e njeriut me të gjithë fenomenet dhe abstargimin e tij ndaj tyre. Realizimet e tij në mënyrë të ndryshme dhe novatorike në aspekt të krijimt, për gjithë mjedisin shoqëror janë një vizë thyese në mes të kaluarës dhe ardhmës së vetëdijëshme dhe të përsosur me elemente të botës si reflektim i zhvillimeve teknologjike dhe shkencore
Mr. Ilir Ramadani
Proceset historike të ngjallin në kujtesë mendime të shumta rreth qëllimit të krijimitarisë artistike - muzikore dhe të rrethanave nëpër të cilat ato kaluan. Vetë fakti se njeriu nga natyra e tij është qenie e gjallë dhe pjesë organike e botës universale që krijon në vartësi me gjendjen materiale dhe shpirtërore, paraqet gadishmërinë për të sjell objektivat e pretenduara dhe të pa arritura deri tash. Krijimtaria e tij mbështetet nga një mori faktorësh dhe në nuancash të ndryshme kohore, të cilët veprojnë në secilin segment të tij. Ana shpirtërore ngjallë të dhëna të pashlyeshme në raportet e njeriut me të gjithë fenomenet dhe abstargimin e tij ndaj tyre. Realizimet e tij në mënyrë të ndryshme dhe novatorike në aspekt të krijimit, për gjithë mjedisin shoqëror, janë një vizë thyese në mes të kaluarës dhe ardhmës së vetëdijëshme dhe të përsosur me elemente të botës si reflektim i zhvillimeve teknologjike dhe shkencore. Pasqyrimi i pamjeve subjektive bëhet coherentë me shkëlqimin e mendjes dhe intelektit para sfidave të shumta dhe të ngjeshura në artin e muzikës dhe të shpehjeve të tij të brendshme emocionale. Subjektivizmi ka për qëllim të deklaroi haptas botën pragmatike dhe të intelegjencës së pastër, pa pasur nevojë të bëjë justifikime botës së qytetërimit kohor dhe historik. Ajo tendencë e tij për t’i vështruar çështjet në mënyrë individuale, ngre në pah një sërë përvojash dhe përjetimesh të shprehura dhe jo të shprehura deri atëherë, ku i përmbledh në një metodë bashkëkohore dhe princip të punës së tij personale, çështje të cilat zënë vendin në botën e madhe estetike, bile-bile, nganjëherë edhe janë në piadestalin krijues me vlerë universale të shoqëruara nga vokacioni i artistit. Thirrje të tilla janë jo vetëm rastësi në krijimin e imazheve subjektive, të cilat paraqiten në veprën e artit, por ato përqëndrojnë vëmendjen dhe reflektimin e proceseve nëpër të cilat kalon njeriu gjatë evoluimit të tij. Në të gjitha rastet kemi të bëjmë me koherencë në mes të faktorëve shoqëror, si pjesë e proceseve jetësore dhe anës intelektuale dhe subjektive të formës më të ngritur, mendimit që është paraprakisht proces logjik i njeriut. Individualizimi është shenja imediate e njeriut në procesin e formimit të tij artistik. Kjo pasqyrohet në stilin, origjinalitetin dhe në “unë”-in e tij që transmetohet me anë të mjeteve shprehëse dhe të formave të rea novatorike, që sjell në veprimtarinë e tij artistike. Në fakt, individualizmi përbën në vete formën, përmbajtjen, metodën, mënyrën, mjetet, stilin, origjinalitetin, justifikimin, saktësimin, deskriptimin etj. Gjithashtu të gjitha këto veti që i posedon dhe i vë në shërbim të artit, realizohet përmes botës subjektive që është e ndërlidhur edhe në marrëdhëniet në mes të këtyre dy vetive. Faktorë të shtrirë në hapsirën artistike, përbëjnë masat kryesore në angazhimin e tij për të qenë pjesë e botës dhe e zhvillimeve artistike. Nëpërmjet të këtyre faktorëve, gjendja emocionale e tij, mendimet e fikësuara e të përceptuara, të shprehura me anë të mendimeve intelektuale, janë të bazuara në gjendjen e brendshme emocionale dhe shpirtërore. Subjektivizmi është i mbështetur në prekshmërinë e objekteve nga gjendja emocionale dhe sa më shumë të shtrihen e të gjejnë vend në shpirtin e individit, aq më shumë japin edhe rezultatet e kësaj natyre. Kjo ka edhe një mbështetje të arsyetueshme që paraqitet në kohë të caktuar dhe në epokë relative. Koha pikërisht është shtylla kryesore, e cila bartë në vetvete elementet e pashmangëshme të thelbit esencial të çdo trajtese që bëhet nga individi (me bazë të menduarit logjik, si proces i zotërimit të aftësisë së njeriut për të realizuar qëllimet e veta). Subjektivizimi jo vetëm që është realitet i kufizuar individual, por është gjendja e tij e brendshme, që reflekton në veprimtaritë e tij të ndryshme për krijimin e raporteve sa më të mira me hapësirën ku vepron, studion dhe vlerëson e gjykon. Gjykimi individual bëhet në bazë të një shkëputje mendimesh, që reflektohen tek njeriu, ndaj një sërë grumbullimesh të njohurive dhe vlerësimesh të tij, ndaj në këtë aspekt mban vulën e tij shpirtërore. Baza individuale ushëhiqet nga shqetësimet shpirtërore që reflektojnë proceset jetësore tejet dinamike që ndodhin sidomos në shekujt e fundit. Andaj, subjektivizmi është proces që zhvillohet dhe arrihet deri tek origjinaliteti i shprehur përmes individualizmit. Pse Shekspiri nuk e ka emërin Shaip? Kjo përgjegje akumulohet nga ngarkesa e kohës që sjell në koherencë me vlerën kohore të ngjarjeve që e përmbysin botën me zhvillimin e mendimeve për botën dhe manifestimin e tyre përmes rrugëve, metodave, mjeteve me të cilat ata shprehen. Paraqitja subjektive është stili origjinal dhe vlerësues për kohën në të cilën krijuesitë jetojnë, formojnë origjinalitetin, studiojnë dhe veprojnë. Individualizmi dhe subjektivizmi janë pasqyrë për të identifikuar personazhe, epoka dhe vepra e kryevepra, me mesazhet universale që përcjellin dhe që janë të krahasueshme me shekuj. Ky proces që kalon njeriu i artit është edhe një dëshmi për ekzistencën e një energjie të pashterrshme në aspekt të krijimit të asaj që mban vetëm e vetëm një person, një zhvillim në drejtim të sjelljes në art anën e shpirtit krijues përmes individualizmit dhe subjektivizmit, si pjesë qelizore dhe bartëse e gjithë barrës së realizimit të tij krijues.
(Autori është Magjistër për Estetikë dhe Publicistikë)
No comments:
Post a Comment